Khả năng con người tiến hóa thành một loài mới trên sao Hỏa là điều có thể xảy ra, nhưng không thể khẳng định chắc chắn.

Kể từ khi nền văn minh của con người ra đời, chúng ta đã nhìn lên các vì sao và tự hỏi liệu có nền văn minh thông minh nào khác trên một hành tinh trong không gian sâu thẳm xa xôi hay không.

Đồng thời, với sự phát triển của nền văn minh nhân loại hiện đại, con người ngày càng mong muốn di cư đến các vì sao cũng như định cư trên các hành tinh khác, và sao Hỏa được coi là hành tinh có triển vọng nhất ở thời điểm hiện tại.

Con người ngày càng mong muốn di cư đến các vì sao cũng như định cư trên các hành tinh khác. (Ảnh minh  họa).

Liên quan đến việc di cư vào không gian, con người không chỉ có ước mơ mà còn bắt đầu thực hiện chúng, chẳng hạn như NASA đã lên kế hoạch từ lâu cho việc hạ cánh có người lái lên sao Hỏa, một khi việc hạ cánh thành công trên sao Hỏa, điều đó sẽ đồng nghĩa với việc nhân loại đã thực hiện được bước đầu tiên của việc di cư lên sao Hỏa và tạo bước đệm cho những kế hoạch lớn hơn trong tương lai.

Tuy nhiên, việc hạ cánh có người lái lên sao Hỏa là một dự án rất lớn và toàn bộ quá trình phức tạp, nguy hiểm hơn so với việc hạ cánh có người lái lên Mặt trăng.

Chuyến đi một chiều từ Trái đất đến sao Hỏa mất ít nhất 6 tháng, và cứ sau 26 tháng mới có  một thời điểm được coi là khoảng thời gian tốt nhất để di chuyển từ Trái đất đến sao Hỏa, vì Trái đất và sao Hỏa sẽ tiến lại gần nhau nhất cứ sau 26 tháng – khi khoảng cách chỉ khoảng 55 triệu km, trong khi khoảng cách xa nhất lên tới 400 triệu km.

Theo đó, các phi hành gia phải ở lại sao Hỏa trong 26 tháng và đợi đến lần phóng tiếp theo trước khi quay trở lại Trái đất. Toàn bộ dự án hạ cánh lên sao Hỏa có người lái sẽ kéo dài tổng cộng khoảng ba năm!

Vì vậy, việc đưa con người lên sao Hỏa là vô cùng khó khăn, cần phải đảm bảo cho các phi hành gia có đủ nguồn thực phẩm và an toàn trong khoảng ba năm. Nếu mọi việc suôn sẻ, tiếp theo con người sẽ xem xét cách cải tạo địa hình trên sao Hỏa và thiết lập các khu định cư trên sao Hỏa để có thể xây dựng được một thuộc địa trên sao Hỏa có thể tự cung tự cấp.

Con người sẽ xem xét cách cải tạo địa hình và thiết lập các khu định cư trên sao Hỏa. (Ảnh minh họa).

Để cải tạo địa hình cho sao Hỏa, điều đầu tiên cần làm là khiến cho hành tinh này trở nên nóng hơn. Nhiệt độ trung bình của sao Hỏa chỉ là âm 55 độ, môi trường như vậy khiến con người khó có thể định cư lâu dài trên sao Hỏa. Về lý thuyết, làm nóng sao Hỏa không khó, con người rất giỏi làm nóng một hành tinh, chúng ta đã làm nóng Trái đất suốt 100 năm qua.

Việc xây dựng các nhà máy trên sao Hỏa sẽ liên tục thải ra các loại khí nhà kính như carbon dioxide và tạo thành hiệu ứng nhà kính vừa đủ. Loại “carbon dioxide” mà chúng ta ghét trên Trái đất sẽ trở thành loại khí hữu ích trên sao Hỏa.

Khi nhiệt độ của sao Hỏa tăng lên, điều đó có nghĩa là con người có thể tham gia các hoạt động ngoài trời trong ngắn hạn, nhưng họ vẫn cần đeo mặt nạ dưỡng khí vì hàm lượng oxy trong bầu khí quyển trên sao Hỏa rất thấp. Làm thế nào để tăng hàm lượng oxy trong bầu khí quyển sao Hỏa? Tảo, rêu, v.v. trên Trái đất có thể sẽ có ích vì chúng sinh sản nhanh chóng và giải phóng một lượng lớn oxy.

Nhưng dù thế nào đi nữa, tốc độ địa khai hóa sao Hỏa sẽ rất dài và có thể phải mất hàng trăm, thậm chí hàng nghìn năm mới hoàn thành. Nhưng sẽ ra sao nếu con người tiến hóa để thích nghi tốt hơn với môi trường của sao Hỏa?

 Chúng ta có thể tăng tốc độ tiến hóa của loài người bằng cách điều khiển gene của con người.

Trên thực tế, điều này hoàn toàn có thể xảy ra, sao Hỏa có môi trường khác biệt so với Trái đất với lực hấp dẫn thấp hơn, bầu khí quyển mỏng hơn, nhiệt độ lạnh hơn và bức xạ cao hơn. Những thay đổi này có thể gây áp lực chọn lọc tự nhiên, khiến những người có đặc điểm di truyền giúp họ thích nghi tốt hơn sẽ có nhiều khả năng sinh tồn và truyền lại gene cho thế hệ sau.

Nếu quần thể người trên sao Hỏa bị cô lập khỏi Trái đất trong thời gian dài, sẽ có ít sự pha trộn di truyền hơn. Điều này có thể dẫn đến sự phân hóa di truyền, khi các đột biến và đặc điểm thích nghi mới lan rộng nhanh chóng trong quần thể.

Mức độ bức xạ cao hơn trên sao Hỏa có thể làm tăng tốc độ đột biến gene, dẫn đến sự xuất hiện nhiều biến đổi di truyền mới hơn. Một số đột biến này có thể mang lại lợi thế cho con người trong môi trường mới, góp phần thúc đẩy tiến hóa.

Và có lẽ chúng ta có thể tăng tốc độ tiến hóa của loài người bằng cách điều khiển gene của con người. Quá trình tiến hóa tự nhiên rất dài, nhưng thông qua kỹ thuật di truyền, việc cải thiện gene của con người có thể cho phép con người hoàn thành quá trình tiến hóa nhanh nhất có thể. Ví dụ, bằng cách sửa đổi gene da người để khiến chúng có khả năng chống lại tia vũ trụ tốt hơn và chịu được áp suất không khí thấp, con người cuối cùng sẽ không còn cần phải thở thông qua các bình dưỡng khí và trực tiếp sử dụng những vùng da để lấy năng lượng và oxy.

Khi đó, những người định cư trên sao Hỏa có thể khác hoàn toàn với con người truyền thống và họ sẽ tiến hóa thành một loại người hoàn toàn mới: Người sao Hỏa. Do môi trường sống hoàn toàn khác nhau, người sao Hỏa có thể phát triển các ngôn ngữ, nền kinh tế và quan niệm đạo đức hoàn toàn khác so với những người sinh sống tại Trái đất.

• Sự thật về vũ trụ cho bạn biết bạn bé nhỏ dường nào trong Trái đất này
• Tất cả chúng ta đều là người Sao Hỏa?
• Con người sẽ mang thai, sinh con và tạo ra một loài người mới trên sao Hỏa?

Dù chỉ có 75 chiếc được sản xuất, máy bay Boeing 247 vẫn đi vào lịch sử hàng không như “máy bay chở khách hiện đại đầu tiên trên thế giới”.

Trong lịch sử hàng không đầy sôi động, một mẫu máy bay đã để lại dấu ấn không thể xóa nhòa, định hình lộ trình của cả ngành trong nhiều năm tiếp theo. Boeing 247 nổi bật như một máy bay chủ chốt không chỉ cách mạng hóa giao thông hàng không thời đó mà còn đặt nền móng cho tương lai của ngành hàng không, theo Simple Flying.

Mô hình máy bay Boeing 247 tại Bảo tàng Hàng không và Vũ trụ Quốc gia Mỹ. (Ảnh: Simple Flying)

Boeing 247 cất cánh lần đầu tiên vào ngày 8/2/1933. Chính vào thời gian này, một thay đổi về kiểu dáng máy bay được giới thiệu. Đây là máy bay chở khách hiện đại đầu tiên với thiết kế lớp vỏ toàn bộ bằng kim loại. Những thành tựu khí động trên Boeing 247 như càng đáp có thể co lại đầy đủ, phần cánh vát trơn tru và thân thuôn dài, đặt ra tiêu chuẩn mới về hiệu suất và tính năng.

Các cải tiến này không chỉ cải thiện tốc độ và tầm hoạt động của Boeing 247 mà còn ảnh hưởng tới thiết kế của nhiều thế hệ máy bay sau này. Trọng tâm về khí động học trở thành cột mốc trong quá trình tiến hóa của máy bay thương mại và quân sự. Một trong những đặc điểm đột phá của Boeing 247 là vạt nhỏ nằm ở đuôi máy bay giúp hỗ trợ điều khiển, chức năng autopilot, và hệ thống chống đóng băng ở cánh và đuôi. Điều này giúp chuyến bay trở nên dễ dàng và an toàn hơn, đồng thời giảm bớt khối lượng công việc cho phi công.

Là máy bay chở khách kim loại động cơ kép đầu tiên, Boeing 247 làm thay đổi tính kinh tế của giao thông hàng không. Phương tiện nhanh hơn, đáng tin cậy hơn và tiết kiệm chi phí hơn các phiên bản tiền nhiệm, dẫn tới nhu cầu giao thông hàng không tăng lên. Thay đổi đó đặt nền móng cho ngành công nghiệp hàng không hiện đại thông qua di chuyển bằng đường hàng không trở nên dễ tiếp cận và hiệu quả hơn.

Dù chỉ có 75 chiếc Boeing 247 được sản xuất, ảnh hưởng của chúng đối với ngành hàng không kéo dài suốt nhiều thập kỷ. Những thành tựu công nghệ mà mẫu máy bay tiên phong này giới thiệu trở thành yếu tố chủ chốt trong thiết kế máy bay sau này, đóng góp vào sự phát triển nhanh chóng và phức tạp của ngành hàng không.

• Tìm hiểu máy bay Airbus A320 được ưa chuộng nhất nhì thế giới
• Máy bay chở khách chuyển hướng bay như thế nào?
• Máy bay chở khách bay nhanh gấp 5 lần tốc độ âm thanh

Cả thế giới chỉ còn lại hai con tê giác trắng phương Bắc, và các nhà khoa học đang nỗ lực cứu loài này khỏi tuyệt chủng.

Theo tạp chí New Scientist, phần lớn hy vọng về tương lai của loài tê giác trắng phương Bắc (Ceratherium simum cottoni) đang được đặt vào những thành viên cuối cùng còn sống sót: Fatu và Najin, một cặp mẹ con tê giác bị vô sinh. Nhưng vì cả hai đều không thể mang thai nên các chuyên gia đang chuyển sang đổi mới về di truyền và sinh sản.

Hai con tê giác trắng phương Bắc cuối cùng còn sống trên Trái đất đang được bảo vệ tại một khu bảo tồn ở Kenya – (Ảnh: Ol Pejeta/DPA/TNS/Alamy Live News).

Các nhà nghiên cứu tại Liên minh Động vật hoang dã Vườn thú San Diego ở California đã xem xét tế bào da lấy từ 12 con tê giác trắng phương Bắc khác nhau được lưu trữ trong Vườn thú đông lạnh (Frozen Zoo), một kho lưu trữ vật liệu di truyền từ hơn một nghìn loài khác nhau.

Họ đã sử dụng mô hình máy tính để xem sẽ như thế nào nếu vật liệu di truyền của những con tê giác này được dùng để tạo ra tế bào tinh trùng và trứng, sau đó chuyển thành phôi và cho loài tê giác trắng phương Nam có quan hệ gần gũi (Ceratherium simum simum) “mang thai hộ”.

Nhóm phát hiện ra rằng, có thể khôi phục quần thể tê giác trắng phương Bắc qua nhiều thế hệ mà không cần Fatu và Najin.

“Cái hay của việc có nguồn gene nhất quán này trong Vườn thú đông lạnh là chúng tôi có thể liên tục tạo được các cá thể mới ra ngoài và đưa chúng trở lại quần thể”, nhà nghiên cứu Aryn Wilder tại Liên minh Động vật hoang dã Vườn thú San Diego cho biết.

Mô hình của họ tiết lộ rằng sau 10 thế hệ, những con tê giác trắng phương Bắc trong các mô phỏng này không phải là loài cận huyết. Thay vào đó, chúng là một nhóm khỏe mạnh, đa dạng về mặt di truyền. Đó là tin tốt cho tương lai của phân loài vì động vật cận huyết có xu hướng dễ mắc bệnh hơn và ít có khả năng sống sót hơn.

Wilder sau đó so sánh gene của những con tê giác mô phỏng với gene của loài tê giác trắng phương Nam, vốn đã phục hồi từ khoảng 100 con vào đầu những năm 1900 lên 20.000 con ngày nay.

“So với tê giác trắng phương Nam, bộ gene của tê giác trắng phương Bắc thực sự có sự đa dạng di truyền cao hơn“, cô nói.

Dù vậy, vẫn còn nhiều thách thức. Các nhà nghiên cứu vẫn cần phải kích thích hóa học các dòng tế bào da đông lạnh này thành tế bào gốc trứng và tinh trùng có khả năng sống sót.

Ngoài ra, cũng không có gì đảm bảo rằng những con tê giác trắng phương Nam có thể mang phôi của tê giác trắng phương Bắc thành công.

Có một cách khác để phục hồi tê giác trắng là nhân bản: Các dòng tế bào được lưu trữ có thể được sử dụng để tạo ra bản sao di truyền của động vật đã chết.

• Tê giác trắng có nguy cơ tuyệt chủng cao
• Cái chết của tê giác trắng Sudan và lời cảnh báo đến toàn nhân loại
• Tế bào gốc cứu tê giác trắng phương Bắc khỏi tuyệt chủng

Dưới đây là quy trình xử lý các máy bay cũ, mát bay hết hạn sử dụng của các hãng hàng không.

Những chiếc máy bay hết hạn sẽ được gửi đến các bãi lưu giữ máy bay. (Ảnh: Getty Images).

Hầu hết các máy bay hiện đại đều có tuổi thọ ít nhất là 30 năm, vậy sau đó, chúng sẽ được xử lý thế nào? Những chiếc máy bay hết hạn sẽ được gửi đến các bãi lưu giữ máy bay, hay còn được gọi là nghĩa địa máy bay. Cựu phi công Daniel Bubb, giáo sư tại Đại học Nevada, Las Vegas, cho biết: “Sau khi một chiếc máy bay đến nghĩa địa, nó sẽ được lưu trữ và bảo dưỡng đầy đủ, hoặc sẽ được tháo dỡ để làm phụ tùng. Khi nền công nghiệp hàng không ngày càng phát triển, các hãng hàng không sẽ ngưng sử dụng một số máy bay cũ và chuyển chúng đến khu vực lưu giữ. Các hãng hàng không khác có thể mua lại những chiếc máy bay cũ này vì chúng có giá rẻ”.

Nếu chiếc máy bay đã quá cũ, chúng thường bị dỡ bỏ để lấy các bộ phận còn sử dụng được. “Sau khi một chiếc máy bay ngừng hoạt động được đưa đến xưởng máy bay để tháo dỡ, chúng sẽ được xả hết chất lỏng còn tồn tại trong các bộ phận như nhiên liệu, chất bôi trơn. Sau đó, tất cả bộ phận hữu ích còn sót lại, từ động cơ tới linh kiện sẽ được tháo ra để bán lại. Kim loại và nhựa còn sót lại khi tháo dỡ máy bay sẽ được tái chế theo nhiều cách. Khi kết thúc quá trình, máy bay gần như không còn sót lại gì”, nhà lịch sử hàng không Shea Oakley cho biết.

Các khu vực lưu trữ máy bay có thể được tìm thấy trên khắp thế giới – tại những nơi khô cằn như sa mạc. “Nếu quá trình tháo dỡ bị trì hoãn hoặc máy bay cần được bảo quản trong một khoảng thời gian dài, không khí khô trong sa mạc sẽ hoạt động như một tác nhân bảo quản tự nhiên, đặc biệt đối với kim loại. Máy bay được bảo quản trong sa mạc không yêu cầu phải được bảo dưỡng thường xuyên để có thể hoạt động trở lại”, theo Oakley.

Daniel Bubb cũng giải thích thêm về nguyên nhân tại sao những bãi lưu trữ máy bay lại nằm trong sa mạc: “Tại sa mạc có ít mưa, tuyết và các điều kiện thời tiết khắc nghiệt khác hơn, các yếu tố có thể khiến máy bay bị rỉ sét”. Ví dụ như Tập đoàn tái tạo và bảo trì hàng không vũ trụ thứ 309 (309 AMARG), nơi điều hành xưởng máy bay lớn nhất thế giới được đặt tại Căn cứ Không quân Davis-Monthan ở Tucson, Arizona – với địa hình chủ yếu là sa mạc. Nơi đây có sức chứa hơn 4.000 máy bay với đa dạng thể loại trên 43km vuông đất liền. Mặc dù nghĩa địa máy bay này không cho phép du khách tham quan, mọi người vẫn có thể nhìn thấy nhiều xác máy bay trong khu vực từ phía bên ngoài hàng rào.

Nghĩa địa máy bay lớn thứ hai và thứ ba thế giới được đặt tại Cảng Hàng không và Không gian Mojave (MHV), Sân bay Hậu cần Nam California (SCLA) ở California.

• Khám phá nghĩa địa máy bay lớn nhất thế giới
• Nghĩa địa chiến đấu cơ lớn nhất thế giới từ ảnh Google Earth
• Những nghĩa địa khổng lồ nơi máy bay nằm chờ chết

Được gọi là “mỏ vàng giàu nhất thế giới” nhưng nguồn tài nguyên dồi dào này quá khó để khai thác.

Mỏ vàng Kubol ở miền đông nước Nga là một trong những mỏ vàng có hàm lượng vàng cao nhất thế giới, ước tính trữ lượng khoáng sản lên tới 4.500 tấn. Nó từ lâu được mệnh danh là “mỏ vàng giàu nhất thế giới”.

Tuy nhiên, bất chấp nguồn tài nguyên vàng dồi dào ở đây, mỏ vàng Kubol vẫn không được khai thác thành công sau hơn 80 năm kể từ khi được phát hiện.

 Ước tính trữ lượng khoáng sản ở mỏ Kubol lên tới 4.500 tấn. (Ảnh minh họa).

Người Nga đã phát hiện ra sự tồn tại của mỏ vàng này ngay từ những năm 1940 và toàn bộ khu vực này cũng chứa đầy các mỏ vàng.

Thế nhưng, việc khai thác “kho báu khổng lồ” này lại vô cùng khó khăn và vẫn chưa thể giải quyết hoàn toàn, ngay cả khi hiện tại đã có nhiều công nghệ mới hỗ trợ. Dù rất muốn nhưng người ta vẫn chưa thể tận dụng được nguồn tài nguyên tự nhiên này vì nhiều lý do.

Vị trí địa lý quá khắc nghiệt

Hơn 10 năm trước, Chính phủ Nga đã cử người xây dựng con đường dẫn đến Mỏ vàng Kubol, đồng thời chi số tiền khổng lồ để bắt đầu xây dựng khu dân cư gần mỏ vàng và đưa ra các chính sách phúc lợi hậu hĩnh để thu hút nhiều công nhân đến khai thác mỏ vàng.

Các biện pháp của chính quyền ban đầu đã có tác dụng nhất định. Nhiều người đã lặn lội đường xá xa xôi để chuyển đến Kubol – một vùng băng tuyết lạnh giá để sinh sống và làm việc. Nhiệt độ thấp nhất ở đây có thể xuống âm 50 độ C. Việc khai thác khoáng sản trong môi trường nhiệt độ cực thấp như vậy là vô cùng khó khăn.

Việc khai thác khoáng sản trong môi trường nhiệt độ cực thấp là rất khó. (Ảnh minh họa).

Ngoài ra, môi trường địa lý xung quanh mỏ vàng rất phức tạp, địa hình hiểm trở, giao thông đi lại bất tiện, cách thành phố gần nhất 200 km khiến các phương tiện thông thường không thể tiếp cận. Mỗi mùa đông, con đường duy nhất dẫn đến mỏ vàng Kubol sẽ bị băng tuyết chặn lại. Thế nên chỉ sau một thời gian, cuộc sống và việc khai thác mỏ gặp quá nhiều khó khăn nên số công nhân giảm đi rõ rệt.

Giữa vùng đất khắp nơi đều là những tảng băng, điều kiện tự nhiên khắc nghiệt đến mức hầu hết sinh vật đều khó có thể tồn tại chứ đừng nói đến con người.

Điều kiện làm việc khó khăn

Một vấn đề khác là do ở vùng vĩ độ cao nên đêm ở đây rất dài. Ánh sáng mặt trời có thể chiếu vào mỏ vàng rất khan hiếm nên thời gian làm việc rất hạn chế.

Sau nhiều năm mưa lũ, lớp đá bên trong mỏ đã trở nên cứng đến mức ngay cả máy khoan điện cũng không thể xuyên thủng được. Trong quá trình khai thác được mỏ vàng này, các dụng cụ cũng bị hư hỏng rất nhiều. Hơn nữa, đường đi lại khó khăn nên các dụng cụ, máy móc được máy bay mang đến rất hạn chế nên công việc khai thác được tiến hành rất chậm.

 Lớp đá bên trong mỏ đã trở nên cứng đến mức ngay cả máy khoan điện cũng không ăn thua.  (Ảnh minh họa).

Có thể nói, môi trường và điều kiện làm việc của các công nhân mỏ vô cùng tồi tệ. Người lao động phải làm việc liên tục 12 tiếng mỗi ngày, ngay cả khi trong bóng tối. Nhiều người đã gặp các vấn đề về thể chất và phải bỏ cuộc. Ngoài ra, công việc khai thác mỏ vàng còn tiềm ẩn nguy cơ thiếu oxy, nổ hầm,… nên số người dám dũng cảm làm việc tại Kubol ngày càng ít.

Trên thực tế, trên thế giới có rất nhiều mỏ như mỏ vàng Kubol không thể hoặc khó khai thác do điều kiện tự nhiên quá khắc nghiệt. Tuy nhiên, nguồn tài nguyên 4.5000 tấn vàng không thể bị lãng phí một cách vô ích. Chính phủ Nga vẫn đang tích cực nghĩ ra nhiều phương pháp khác nhau nhằm phá vỡ những khó khăn ở mỏ vàng Kubol. Hiện tại, giải pháp được trông đợi là các cải tiến công nghệ, dùng máy móc, robot để khai thác vàng thay cho con người.

• Ai Cập phát hiện mỏ vàng mới trị giá 1 tỉ USD
• Sau mỏ kim cương “khủng”, Nga lại phát hiện thêm mỏ vàng có trữ lượng lớn nhất thế giới
• Các mỏ vàng trên Trái Đất hình thành như thế nào?

Đây được mệnh danh là một trong những hệ thống tàu điện ngầm lớn nhất thế giới và cho thấy tầm vóc phát triển của quốc gia này.

Trải dài 175km, băng qua một thành phố sa mạc, Hệ thống tàu điện ngầm Riyadh trị giá 22,5 tỷ USD là một công trình tiên tiến đến mức đáng kinh ngạc. Song, nó không chỉ là một dự án lớn mà còn thể hiện hình ảnh Arab Saudi là quốc gia tiến bộ, hiện đại, The Wall Street Journal (WSJ) đưa tin.

Trong thập kỷ qua, nước này đã đầu tư hàng tỷ USD doanh thu từ dầu mỏ của mình vào việc xây dựng những công trình hùng vĩ có thể tồn tại trong thời gian dài.

Theo đó, Arab Saudi được cho là đang chuẩn bị tổ chức 2 sự kiện tầm cỡ thế giới – cả 2 đều có thể mang lại nguồn thu và tăng trưởng du lịch cho đất nước. Vì thế, việc hoàn thành công trình tàu điện lần này đã trở thành một cuộc đua.

Tàu điện sẽ không cần người lái mà được tự động hóa. (Ảnh minh họa)

Theo WSJ, mạng lưới tàu điện ngầm Riyadh bao gồm 6 tuyến, 85 nhà ga trung chuyển cùng 175km đường ray trải dài khắp một thành phố được xây dựng trên cát. Tàu điện sẽ không cần người lái mà được tự động hóa.

Ban đầu nó dự kiến sẽ khai trương vào năm 2019, sau 5 năm xây dựng. Còn hiện tại, dự án cũng đang mong chờ sẽ sớm được hoàn thành trong năm nay.

Được biết, hầu hết các hợp đồng của Riyadh Metro đều đã được ký vào năm 2013. Các công ty kiến trúc, kỹ thuật và xây dựng trên toàn thế giới đã cạnh tranh để trở thành một phần trong dự án với ngân sách 22,5 tỷ USD này. Trong số những người được chọn có một số công ty có uy tín lớn như Zaha Hadid Architects. Theo đó, Zaha Hadid cho biết đã thiết kế dự án theo phong cách “kỷ nguyên vũ trụ”.

Cuối cùng, hơn 30 công ty quốc tế và địa phương cùng nhiều nhà cung cấp, nhà thầu phụ khác đã được lựa chọn cho dự án.

Vài năm trước, nằm trong khuôn khổ của hệ thống tàu điện ngầm, một số hình ảnh về nhà ga trung tâm lộng lẫy như khách sạn 5 sao đã được hé lộ.

Mặt chính của nhà ga được thiết kế sao cho đón nhận tối đa ánh sáng nhưng vẫn ngăn được cái nóng thiêu đốt của mặt trời vùng sa mạc. Bên trong, nội thất rất sang trọng với những lối đi lát đá cẩm thạch.

Riyadh là một thành phố có tham vọng lớn. Từ những năm 70, thành phố này đã sử dụng lợi nhuận từ dầu mỏ của đất nước để mở rộng cơ sở hạ tầng. Riyadh đã trải qua một số thay đổi lớn kể từ đó. Giống như phần còn lại của vùng Vịnh, thành phố này vẫn có văn hóa sử dụng ô tô mạnh mẽ, một phần là do thời tiết thực sự nóng nực khi phải đi bộ.

 Việc xây dựng hệ thống tàu điện ngầm khủng như vậy cũng mang đến nhiều thách thức. (Ảnh minh họa).

Nhưng nếu bạn nhìn xa hơn về tương lai, các thành phố sử dụng ô tô nhiều như vậy không thực sự đi đầu trong công cuộc đổi mới. Giờ đây, hệ thống giao thông công cộng không người lái và chạy điện mới là một khoản đầu tư phù hợp cho tương lai.

Thái tử Mohammed bin Salman muốn biến thủ đô Riyadh thành trung tâm kinh doanh quốc tế, nơi sẽ tăng gấp đôi dân số vào năm 2030. Nếu đất nước muốn có cơ hội thúc đẩy tăng trưởng cũng như tạo dựng hình trên trường quốc tế, việc tổ chức một sự kiện thế giới lớn là một khởi đầu khá tốt.

Được biết, Arab Saudi đã giành được quyền đăng cai Triển lãm Thế giới (World Expo) 2030 – dự kiến chào đón hàng chục triệu khách du lịch từ hơn 100 quốc gia. Nước này cũng là ứng cử viên hàng đầu để đăng cai World Cup 2034.

Tuy nhiên, việc xây dựng hệ thống tàu điện ngầm khủng như vậy cũng mang đến nhiều thách thức. Các vật liệu cần thiết buộc phải chịu được tác động của nhiệt độ biến động. Trên hệ thống tàu điện ngầm Riyadh, các toa tàu cũng sẽ phải được thiết kế đặc biệt sao cho chịu được nhiệt độ cực cao và cát.

Ba máy khoan đường hầm khổng lồ đã được sử dụng để khoan và đào 40% tuyến đường chạy bên dưới thành phố, phải “len lỏi” quanh các nền móng và tiện ích tòa nhà hiện có. Ngoài ra còn có quy định không cho người lao động làm việc ở một số khung giờ nhất định vào thời điểm nhiệt độ cao đến mức nguy hiểm.

• Vận hành nhà máy thủy điện cao nhất trên sông Hoàng Hà
• Dự án xây dựng cơ sở siêu máy tính đắt nhất thế giới trị giá 100 tỷ USD
• Lò phản ứng nhiệt hạch nóng gấp 7 lần lõi Mặt trời của Hàn Quốc

Một nghiên cứu mới đã tìm thấy bằng chứng về phương pháp giết người thời kỳ đồ đá bằng cách trói và chôn sống phụ nữ trong các nghi lễ hiến tế tại 14 địa điểm ở châu Âu.

Phương pháp incaprettamento, trói và chôn sống

Việc các nạn nhân bị sát hại như một phương thức hiến tế gọi là “incaprettamento”: trói hai chân cong ra sau lưng, để họ tự thắt cổ chết. Đây dường như là phương thức hiến tế truyền thống trên khắp châu Âu từ thời kỳ đồ đá mới, cách đây hơn 2.000 năm. Một nghiên cứu mới đã xác định được hơn một chục vụ như vậy.

Ngôi mộ ở Saint-Paul-Trois-Châteaux gần Avignon, Pháp chứa bộ xương của ba người phụ nữ được chôn vào khoảng năm 5400 trước Công nguyên. Hai người trong số họ được cho là nạn nhân hiến tế. (Ảnh: Ludes và cộng sự, Sci).

Nghiên cứu này được đưa ra sau khi đánh giá lại một ngôi mộ cổ được phát hiện hơn 2.000 năm trước tại Saint-Paul-Trois-Châteaux gần Avignon, miền nam nước Pháp. Ngôi mộ mô phỏng một nơi chứa ngũ cốc và chứa hài cốt của ba người phụ nữ được chôn cất ở đó khoảng 5.500 năm trước.

Nghiên cứu mới này được công bố ngày 10/4 vừa qua trên tạp chí Science Advances. Nghiên cứu diễn giải lại vị trí của hai trong số các bộ xương và cho thấy các cá thể này đã bị cố ý giết chết – đầu tiên bằng cách trói họ theo cách gọi là “incaprettamento” và sau đó chôn sống họ, có lẽ để thực hiện một nghi lễ nông nghiệp.

Nhiều biểu tượng nông nghiệp trong ngôi mộ

Tác giả nghiên cứu cao cấp Eric Crubézy, một nhà nhân chủng học sinh học tại Đại học Paul Sabatier ở Toulouse, Pháp, cho biết có rất nhiều biểu tượng nông nghiệp trong ngôi mộ. Ông lưu ý rằng, một cấu trúc bằng gỗ được xây dựng trên đó được đặt thẳng hàng với mặt trời và một số viên đá vỡ để nghiền ngũ cốc đã được tìm thấy gần đó.

Để điều tra ý tưởng hiến tế con người tại Saint-Paul-Trois-Châteaux, Crubézy, người đã phát hiện ra ngôi mộ đầu tiên, và các đồng nghiệp của ông đã kiểm tra các nghiên cứu khảo cổ học trước đó về các khu lăng mộ trên khắp châu Âu.

Họ tìm thấy bằng chứng về 20 trường hợp có thể là bị hiến tế bằng cách sử dụng incaprettamento tại 14 địa điểm thời đồ đá mới (Thời kỳ đồ đá mới) có niên đại từ 5400 đến 3500 trước Công nguyên. Họ cũng tìm thấy các giấy tờ mô tả tác phẩm nghệ thuật trên đá thời kỳ đồ đá mới trong Hang Addaura ở Sicily, được thực hiện trong khoảng thời gian từ 14.000 đến 11.000 năm trước Công nguyên, dường như mô tả hai hình người bị trói theo kiểu incaprettamento.

Crubézy cho biết, có vẻ như incaprettamento có nguồn gốc là một phong tục hiến tế trong thời kỳ đồ đá mới, trước khi có nông nghiệp, và sau đó được sử dụng để hiến tế con người gắn liền với nông nghiệp trong thời kỳ đồ đá mới.

Là một phương pháp hiến tế con người, incaprettamento dường như đã phổ biến khắp phần lớn châu Âu thời kỳ đồ đá mới, với các bằng chứng tại các địa điểm từ Cộng hòa Séc (ngôi mộ có niên đại 5.400 năm trước Công nguyên) đến Tây Ban Nha (ngôi mộ tồn tại hơn 2.000 năm).

Những vụ giết người man rợ

Crubézy cho biết, dây trói dùng để trói hai cá nhân tại Saint-Paul-Trois-Châteaux, miền nam nước Pháp, đã mục nát từ lâu, nhưng một số đặc điểm trên bộ xương của họ – chẳng hạn như vị trí bất thường của chân – cho thấy họ đã chết như thế nào.

Các nhà nghiên cứu nhận thấy người phụ nữ thứ ba trong ngôi mộ dường như đã lớn tuổi hơn và có thể chết tự nhiên. Vào thời điểm đó, bà cũng được an táng bình thường, nằm nghiêng ở trung tâm lăng mộ. Điều này cho thấy rằng bà đã được chôn cất sau khi qua đời một cách tự nhiên và hai người phụ nữ trẻ hơn đã bị chôn cất cùng bà như một phương thức hiến tế.

Ông cho biết, hai nạn nhân hiến tế dường như đã bị ghim chặt bằng những mảnh đá nặng dùng để nghiền ngũ cốc, cho thấy rằng, mặc dù bị trói nhưng họ vẫn còn sống khi bị chôn.

Ngày nay, phương pháp giết người incaprettamento khủng khiếp gắn liền với mafia Ý, những kẻ đôi khi sử dụng nó như một hình thức cảnh cáo hoặc trừng phạt.

• Sự thật kinh hoàng về tục hiến tế người thời xưa
• 7 nghi lễ hiến tế người sống rùng rợn nhất thế giới
• Pok-a-tok: Trò chơi bóng hiến tế khủng khiếp của người Maya

Nhóm sinh viên Học viện Hàng không Việt Nam chế tạo hộp thiết bị gắn ở các vị trí khác nhau trong sân bay giúp hành khách tìm cửa ra máy bay, nhà vệ sinh, tra cứu thông tin.

Từ đầu năm 2024, nhóm sinh viên Trần Quảng Tín, Nguyễn Y Bin, Vũ Thái Bình Dương, Nguyễn Văn Phú Quí và Võ Hoàng Nhật Trường, đang học năm 1 và 2 khoa Công nghệ Thông tin bắt đầu phát triển sản phẩm. Thiết bị hỗ trợ có dạng hình hộp chữ nhật, gắn ở các khu vực như cổng ra vào, khu chờ lên máy bay, nhà ăn… nơi hành khách dễ nhận biết.

Hộp thông minh được thiết kế hệ thống nhúng hoạt động như một máy tính thu nhỏ, với phần mềm gồm ba chức năng: ra lệnh giọng nói, mở bản đồ để robot dẫn đường đi, tra cứu thông tin giúp hành khách tìm lịch trình chuyến bay và các thông tin phục vụ nhu cầu du lịch, đi lại. Các thao tác được sử dụng trên màn hình LCD gắn trước hộp.

Khi hành khách tiến lại gần chiếc hộp, một cảm biến siêu âm sẽ nhận dạng và bật chế độ phục vụ. Người dùng sẽ ra lệnh bằng giọng nói thông qua micro gắn trên thiết bị. Khi hành khách có nhu cầu tìm kiếm cửa ra máy bay, nhà vệ sinh, khu vực y tế… hộp sẽ truyền tín hiệu cho xe robot ở phía dưới di chuyển dẫn hành khách đến khu vực họ muốn. Hệ thống có thể chỉ dẫn theo hai ngôn ngữ tiếng Anh và tiếng Việt.

Thử nghiệm trên sa bàn hệ thống hỗ trợ hành khách trên sân bay của nhóm. (Video: Hà An).

Theo trưởng nhóm Trần Quảng Tín, thực tế tại nhiều sân bay có các bảng chỉ dẫn, màn hình thông báo để hỗ trợ thông tin cho hành khách. Tuy nhiên, với những hành khách lần đầu đến sân bay, đặc biệt là người nước ngoài, họ sẽ gặp khó khăn vì không thông thuộc sơ đồ trong nhà ga. Với người khuyết tật đi lại khó khăn cần được hỗ trợ nhiều hơn. Nhóm mong muốn có hệ thống IoT hỗ trợ chuyên nghiệp, chính xác giảm chi phí hạ tầng, con người trong sân bay. “Một số sân bay tại Hàn Quốc, Nhật Bản đã có các hộp hỗ trợ hoặc robot hướng dẫn thông tin, xách hành lý cho khách. Nhóm muốn phát triển hệ thống tương tự để nâng cao tính hiện đại, chuyên nghiệp trong sân bay”, Tín nói.

Nhóm lựa chọn sân bay quốc tế Cần Thơ để thiết kế mô hình hỗ trợ bằng hộp thông minh. Vũ Thái Bình Dương là thành viên phụ trách tìm kiếm thông tin trên internet, kết hợp ghi nhận thực tế để thiết kế lại các khu vực cần hỗ trợ như nhà vệ sinh, khu y tế, cửa ra máy bay… tại sân bay này, sau đó vẽ lại trên máy tính để xây dựng mô hình đường đi, chỉ dẫn.

Hộp thông minh đặt ở nhiều vị trí trong sân bay giúp hỗ trợ người đi máy bay. (Ảnh: Hà An).

Theo Trần Quảng Tín, phần khó nhất khi thiết kế hộp là phát triển mô hình ngôn ngữ lớn (LLMs) để cho kết quả chính xác nhất ở chức năng tra cứu thông tin. Nhóm sử dụng nguồn dữ liệu được huấn luyện sẵn cung cấp trên internet, sau đó phân loại các trường thông tin, chủ yếu phục vụ tra cứu thông tin ở sân bay, các địa điểm du lịch.

Về tính năng chỉ đường, hiện do thử nghiệm ở sa bàn nên hộp thông minh chỉ kết nối với xe robot dẫn đường thông qua sóng bluetooth. Với quy mô sân bay lớn, nhóm nghiên cứu sử dụng sóng vô tuyến để phạm vi kết nối xa hơn. “Sắp tới, nhóm sẽ tích hợp tính năng chỉ đường bằng ứng dụng di động. Khi hành khách yêu cầu đi đến vị trí nào đó trên hộp, màn hình sẽ hiện mã QR. Người dùng quét mã để ứng dụng di động sẽ mở bản đồ nhà ga và chỉ dẫn đến vị trí họ cần tìm”, Tín chia sẻ. Điều này khắc phục trường hợp nhiều người sử dụng hộp thông minh cùng lúc cho nhu cầu tìm đường và các robot dẫn đường không đáp ứng kịp. Thử nghiệm trên sa bàn, nhóm đánh giá hệ thống hoạt động ổn định, độ chính xác trên 95%.

5 thành viên nhóm đang là sinh viên Học viện Hàng không Việt Nam. (Ảnh: Hà An).

Thạc sĩ Nguyễn Thái Sơn, Giảng viên khoa công nghệ thông tin, Học viện Hàng không Việt Nam đánh giá, sản phẩm của nhóm mang tính ứng dụng cao, trong bối cảnh nhiều sân bay trên thế giới đã có các hệ thống tự động, robot hỗ trợ khách đi máy bay. Tuy nhiên, sản phẩm đang dừng lại ở thử nghiệm trên mô hình sa bàn.

Ông cho rằng, nhóm cần nâng cấp hệ thống phần cứng, dùng mạng riêng kết nối các thiết bị IoT để sản phẩm hoạt động ổn định hơn. Ngoài ra, về phương thức giao tiếp sử dụng sóng vô tuyến cần được cấp phép để có tần số hoạt động. “Hộp thông minh có thể phát triển thành robot hỗ trợ trong sân bay để tăng tính kết nối với khách hàng. Để làm việc này cần bố trí lại các bộ phận, chi tiết và thiết kế hình dáng robot sao cho phù hợp”, thạc sĩ Sơn nói.

• Nổ lốp xe do mặt đường nóng: Thế giới khuyến cáo ra sao?
• Nữ giáo sư nghiên cứu vật liệu dẫn thuốc tiêu diệt tế bào ung thư
• Cậu học sinh lớp 11 và đôi găng tay AI chuyển ngữ, giúp đỡ người khuyết tật

Dãy núi Andean của Peru có thể nắm giữ bí mật về tuổi thọ và người già nhất thế giới nếu tuyên bố mới của các quan chức chính phủ về một người đàn ông 124 tuổi, sinh năm 1900 được chứng minh là đúng.

Chính phủ Peru tuyên bố rằng, ông Marcelino Abad ở vùng Huanuco, miền Trung Peru đã 124 tuổi, điều này khiến ông trở thành người già nhất còn sống và thậm chí đứng đầu danh sách người già nhất từng được xác minh.

Ông Marcelino Abad trong lễ sinh nhật lần thứ 124 của mình. (Nguồn: Reuters).

“Giữa môi trường yên bình ở Huanuco, ông Marcelino Abad Tolentino đã có một lối sống lành mạnh và tĩnh tâm, thể hiện qua sức khỏe tốt và tính cách thân thiện của ông. Điều này đã giúp ông vượt qua 12 thập kỷ cuộc đời và vào ngày 5/4, ông vừa thổi tắt 124 ngọn nến” – Chính phủ Peru cho biết.

Chính quyền Peru đang giúp ông Abad nộp đơn chứng nhận Kỷ lục Guinness Thế giới để xác minh độc lập.

Người phát ngôn của tổ chức Guinness cho biết: “Kỷ lục Guinness Thế giới nhận được nhiều đơn đăng ký từ những cá nhân tự nhận là người sống lâu nhất. Việc xác minh tuyên bố sẽ liên quan đến các tài liệu chính thức và bằng chứng khác được nhóm chuyên gia xem xét kỹ lưỡng để chứng minh thành tích của họ là đáng tin”.

Tổ chức Kỷ lục Guinness Thế giới hiện liệt kê người đàn ông sống lâu nhất là một người Anh 111 tuổi – người nhận được danh hiệu này trong tháng sau cái chết của một người đàn ông Venezuela ở tuổi 114. Người phụ nữ nhận danh hiệu sống lâu nhất hiện 117 tuổi, sau khi người tiền nhiệm qua đời ở tuổi 122.

Ông Abad, sinh ra ở thị trấn nhỏ Chaglla và không hề có giấy tờ tùy thân cho đến khi chính phủ Peru xác định được danh tính của ông vào năm 2019, cung cấp cho ông thẻ căn cước và lương hưu.

Theo một tuyên bố do chương trình hưu trí mà ông Abad tham gia đưa ra, nhân kỷ niệm sinh nhật lần thứ 124 của mình vào ngày 5/4, ông Abad đã tiết lộ bí quyết sống lâu của ông chinh là việc thực hiện chế độ ăn nhiều trái cây và thịt cừu. Cụ ông hơn trăm tuổi còn có thói quen nhai lá coca – một truyền thống trong cộng đồng người Andean ở Peru. Ông Abad hiện đang sống trong một ngôi nhà dành cho người cao tuổi, nơi ông được tổ chức một buổi lễ mừng sinh nhật đặc biệt.

• Người đàn ông thọ 256 tuổi, kết hôn với 23 người vợ và có 108 người con?
• Bí mật động trời về người đàn ông nhiều con nhất thế giới
• Video: Người đàn ông lập kỷ lục thế giới bơi 105m dưới băng chỉ trong 1 lần thở

Một thế giới chết chóc nằm cách chúng ta tận 8.100 năm ánh sáng bất ngờ phát ra loại tín hiệu vô tuyến chưa từng thấy sau hơn 10 năm biến mất.

Các nhà thiên văn học sử dụng Kính viễn vọng vô tuyến Parkes (Murriyang) của CSIRO (Tổ chức Nghiên cứu khoa học và công nghiệp Khối Thịnh vượng chung – Úc) đã phát hiện các tín hiệu vô tuyến bất thường từ một vật thể “thây ma” mang tên XTE J1810-197.

Kính viễn vọng Parkes (Murriyang), cơ sở quan sát đã ghi nhận tín hiệu vô tuyến dị thường – (Ảnh: CSIRO).

Theo Sci-News, XTE J1810-197 là một sao từ vô tuyến – còn gọi là sao neutron siêu từ – nằm cách Trái đất 8.100 năm ánh sáng, thuộc chòm sao Nhân Mã.

Sao neutron vốn là “thây ma” của các ngôi sao khổng lồ đã sụp đổ, co cụm lại thành một vật thể nhỏ bé nhưng mang năng lượng khủng khiếp.

Sao từ là loại sao neutron cực mạnh và là nguồn từ tính mạnh nhất vũ trụ. Vì vậy có thể nói sao từ vô tuyến là “vua quái vật” trong thế giới thiên thể.

Đó là lý do tín hiệu vô tuyến từ nó có thể truyền xa đến tận các đài thiên văn Trái đất.

Tín hiệu vô tuyến dị thường được xác định là từ XTE J1810-197, một “thây ma” vũ trụ – (Ảnh đồ họa: ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ SWINBURNE).

Tín hiệu vô tuyến từ XTE J1810-197 lại vô cùng lạ lùng, được các kính thiên văn vô tuyến nhìn thấy dưới dạng ánh sáng phân cực tròn thay đổi liên tục, cho thấy dường như ngôi sao đang bị lắc lư dữ dội.

“Chúng tôi chưa bao giờ thấy bất cứ điều gì tương tự” – TS Marcus Lower từ CSIRO thừa nhận.

Các tín hiệu vô tuyến lạ từ vũ trụ từng được nghi ngờ là có liên quan đến các nền văn minh ngoài hành tinh.

Tuy nhiên, các phương tiện quan sát hiện đại ngày càng chỉ ra nhiều nguồn tín hiệu vô tuyến tự nhiên, bao gồm sao neutron và các vụ sáp nhập sao neutron, sáp nhập lỗ đen…

Vì vậy, cho dù có sự biến đổi kỳ lạ, thiếu tính quy luật, nhưng rõ ràng nguồn tín hiệu từ XTE J1810-197 không liên quan đến các nền văn minh ngoại lai.

Mặc dù vậy, nó rất kỳ lạ vì XTE J1810-197 là một trong các sao từ hiếm hoi có thể tạo ra xung vô tuyến, chưa kể là dạng xung vô tuyến khác thường như vậy.

Sự bất thường này có thể được lý giải bởi một cấu trúc plasma nhiệt độ cao phía trên cực từ của sao từ, hoạt động như bộ lọc phân cực. Tuy vậy, đó vẫn chỉ là suy đoán.

Nhưng các phát hiện này đã giúp lý giải nhiều điều xung quanh XTE J1810-197, một vật thể từng gây bối rối cho giới thiên văn trong nhiều năm.

Năm 2003, XTE J1810-197 từng phát ra tín hiệu vô tuyến gây nghi hoặc, sau đó đột ngột biến mất khỏi mọi thiết bị quan sát trong hơn 10 năm.

Phát hiện mới về ngôi sao từ vô tuyến này vừa được công bố trên tạp chí khoa học Nature Astronomy.

• Hiện tượng sóng vô tuyến dội lại bí ẩn từ bầu trời đã được giải đáp sau hơn 50 năm
• Tín hiệu cực mạnh vừa gửi tới chúng ta đến từ chính Trái Đất
• Tín hiệu vô tuyến bí ẩn từ vũ trụ